İntihal ne demek? İntihal kelimesinin anlamı nedir?

İntihal Nedir?

İntihal, Arapça kökenli bir kelime olup "başkasının sözünü kaynak göstermeden kendi sözü gibi kullanmak" anlamına gelir. TDK'ye göre intihal, "başkalarının yazılarından bölümler veya dizeler alıp kendisininmiş gibi gösterme ya da başkalarının konularını benimseyip değişik bir biçimde anlatma" şeklinde tanımlanır. İntihal, akademik ve edebi dünyada etik dışı bir eylem olarak kabul edilir ve çoğunlukla ciddi yaptırımlara neden olabilir.

İntihal Kavramının Kökeni

İntihal, Arapça "naḥl" kökünden türetilmiştir ve "başkasının sözünü ona atfetmeden kendine mâletmek" anlamında kullanılır. Osmanlı edebiyatında, bilinçsiz bir şekilde başkasının sözlerini kullanmaya "tevârüd" denirken, bunu kasıtlı yapanlar için "intihal" terimi kullanılmıştır. Edebiyat ve sanat dünyasında intihal, büyük bir etik suç olarak kabul edilirdi ve suçlanan kişilere yönelik toplumsal baskı oluşurdu.

İntihalin Tarihi ve Gelişimi

İntihal kavramı, tarih boyunca çeşitli kültürlerde ahlaki ve etik olarak kabul görmeyen bir eylem olarak tanımlanmıştır. Özellikle edebi ve bilimsel çalışmaların yaygınlaştığı dönemlerde, başkalarının fikir ve eserlerini kendine mal etmek büyük bir suç sayılmıştır. Örneğin, Osmanlı döneminde şairler arasında "tevârüd" ve "intihal" kavramları ayrılmış ve bilerek yapılan intihal davranışları ağır şekilde eleştirilmiştir.

İntihal Çeşitleri

İntihal farklı biçimlerde gerçekleşebilir ve her bir tür, içeriğe göre farklı isimlerle adlandırılır:

1. Doğrudan Alıntı İntihali

Bu intihal türünde, bir metnin tümü veya büyük bir kısmı, kaynak belirtilmeden birebir kopyalanır. Yazının, orijinal yazarının adı anılmadığı için okurlar, eserin kopyalayan kişiye ait olduğunu düşünür.

2. Mozaik (Parafraz) İntihali

Mozaik intihali, bir metindeki kelime ve cümle yapılarını hafifçe değiştirerek, kaynağın izni olmadan kullanma biçimidir. Bu yöntem, okuyucuyu yanıltarak metnin tamamen özgün olduğu izlenimini verir.

3. Öz Fikri İntihal

Bir yazarın fikrini veya argümanını kaynak göstermeden almak, öz fikri intihal olarak adlandırılır. Bu tür intihalde yazarın kendi düşüncesiymiş gibi göstermek amacıyla başka bir yazarın düşünceleri kullanılır.

4. Alıntıları Yanıltıcı Biçimde Gösterme

Bazı durumlarda, kaynak gösterilse bile, alıntının orijinal yazarın söylediğinden farklı bir bağlamda gösterilmesi de intihal olarak değerlendirilebilir.

Günümüzde İntihalin Önemi ve Yaptırımları

Günümüzde intihal, özellikle akademik ve profesyonel dünyada büyük bir sorun olarak kabul edilmektedir. Üniversiteler, akademik etik kurallar çerçevesinde intihali önlemek amacıyla katı düzenlemeler ve yaptırımlar uygulamaktadır. İntihal, hem akademik kariyer hem de profesyonel itibar açısından büyük zararlar verebilir. İntihal tespiti için kullanılan yazılımlar ve teknolojik araçlar, içeriklerin özgünlüğünü kontrol etmede oldukça etkilidir. Çoğu akademik kurum, Turnitin gibi intihal denetleme yazılımları kullanarak öğrenciler ve akademisyenlerin çalışmalarını değerlendirmekte ve intihal tespit edilmesi durumunda ciddi yaptırımlar uygulamaktadır.

İntihalin Edebi ve Sanatsal Dünyadaki Yeri

Edebiyat dünyasında intihal, eserin özgünlüğüne gölge düşürdüğü için büyük bir etik sorun olarak görülür. Yazarlar, başkalarının fikirlerini veya yazılarını alıntılarken kaynak göstermekle yükümlüdürler. İntihal yaptığı tespit edilen yazarların eserleri itibar kaybına uğrayabilir ve eserlerinin değeri düşebilir. Aynı durum, resim, müzik gibi sanat dalları için de geçerlidir. Sanatçılar, başkalarına ait eserleri kendi eserleri gibi gösteremez.

Örnek Cümleler:

• "Yazar, birçok makalesinde intihal yaptığı tespit edilince akademik kariyerini kaybetti."
• "Bir sanatçının başka bir eseri kendine mal etmesi, intihal olarak değerlendirilir ve etik dışı kabul edilir."

Türk Dil Kurumu'na Göre İntihalin Tanımı

TDK, intihali "başkalarının yazılarından bölümler, dizeler alıp kendisininmiş gibi gösterme veya başkalarının konularını benimseyip değişik bir biçimde anlatma; aşırma" olarak tanımlar.

Farklı Dillerde İntihal Kelimesi

• İngilizce: Plagiarism
• Almanca: Plagiat
• Fransızca: Plagiat
• İspanyolca: Plagio
• Arapça: انتحال
• Rusça: Плагиат (plagiyat)
• İtalyanca: Plagio
• Çince: 剽窃 (piāoqiè)

İntihal, özellikle bilgiye dayalı toplumlarda etik kuralların temelini oluşturan bir konudur. Başkalarının emek ve fikirlerini kaynak göstermeden kullanmak, hem adalet hem de toplumsal ahlak açısından kabul edilemez bir davranış olarak görülmektedir. Günümüzde kullanılan teknolojik araçlar, intihalin önlenmesinde önemli bir rol oynamakta ve insanların, başkalarının emeklerine saygı duymasını sağlamaktadır. Bu nedenle, bilimsel ve sanatsal çalışmalar yaparken özgün fikirler üretmek ve kaynak göstermek, toplumsal güvenilirliği artırır ve etik değerleri korur.