Challah nedir? Challah nasıl yapılır?

Challah, Yahudi mutfağına özgü, özellikle Şabat günleri ve dini bayramlarda tüketilen tatlımsı, örgülü bir ekmek türüdür. Challah, zengin bir hamura sahip olup, genellikle süt ürünleri içermeyen (parve) bir ekmek olarak yapılır. Yahudi geleneklerinde Challah ekmeği, özellikle Cuma akşamları yapılan Şabat yemeği ve bayram sofralarında sembolik bir öneme sahiptir. Örgülü yapısıyla tanınan challah, dışı parlak ve altın rengindedir; içi ise yumuşak ve pofuduk bir yapıya sahiptir.

Challah Nedir?

Challah, yumurta, un, şeker, su ve maya ile yapılan, genellikle örgü şeklinde hazırlanan zengin bir ekmek türüdür. Geleneksel olarak süt ürünleri içermez, bu yüzden Yahudi dini kurallarına uygun olarak etli yemeklerle birlikte tüketilebilir. Ekmek pişirilmeden önce üzerine yumurta sarısı sürülür, bu da ona parlak ve altın sarısı bir görünüm kazandırır. Tatlımsı ve hafif yumuşak yapısı, özellikle kahvaltılarda ve tatlı yemeklerde tercih edilmesini sağlar.

Challah’ın Özellikleri:

• Örgülü şekli: Geleneksel olarak üç ya da altı şerit halinde örgü yapılır. Bu örgü, birlikteliği ve topluluğu simgeler.
• Parlak kabuk: Üzerine sürülen yumurta sarısı, challah’ın dışının parlak ve altın rengi olmasını sağlar.
• Yumuşak ve zengin iç yapı: İç dokusu hafif ve yumuşaktır. İçeriğindeki yumurta ve yağ sayesinde zengin bir lezzete sahiptir.
• Tatlımsı lezzet: Şeker ve bal kullanımı, challah’a hafif tatlı bir lezzet katar.

Challah’ın Tarihi

Challah, Yahudi kültüründe Şabat (dinlenme günü) ve Yahudi bayramlarının bir simgesi olarak kabul edilir. Bu özel ekmek, Yahudi ailelerinin cuma akşamları Şabat için sofraya koyduğu iki örgülü ekmekle temsil edilir. Bu iki ekmek, çölde Yahudilere gönderilen mannanın simgesi olarak kabul edilir. Challah’ın şekli ve malzemeleri zamanla gelişmiş olsa da, örgülü formu ve geleneksel yapısı korunmuştur.

Challah Nasıl Yapılır?

Challah yapımı, örgü aşaması dışında diğer ekmek türlerine benzerdir. Zengin içerikli hamurun hazırlanmasından sonra, hamur farklı şeritler halinde örülerek pişirilir. İşte evde challah yapmak için adım adım tarif:

Gerekli Malzemeler:

• 500 gram un (yaklaşık 4 su bardağı)
• 2 yemek kaşığı şeker (isteğe bağlı tatlılık için daha fazla eklenebilir)
• 1 paket kuru maya (10 gram)
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 2 adet büyük yumurta
• 1 su bardağı ılık su (200 ml)
• 1/4 su bardağı bitkisel yağ (50 ml)
• 1 yemek kaşığı bal (isteğe bağlı)

Üzeri için:

• 1 yumurta sarısı (parlak kabuk için)
• Susam veya çörek otu (isteğe bağlı)

Challah Yapım Aşamaları:

1. Mayayı Aktifleştirme

• Ilık suyu, şeker ve mayayı bir kaseye alın ve maya kabarcıklar oluşturana kadar yaklaşık 5-10 dakika bekletin. Bu maya karışımı hamurun kabarmasını sağlayacaktır.

2. Hamurun Hazırlanması

• Geniş bir karıştırma kabına unu koyun. Tuz, şeker (isteğe bağlı bal) ve mayalı karışımı ekleyin.
• Yumurtaları ve yağı da ekleyerek hamuru karıştırmaya başlayın. Ele yapışmayan, pürüzsüz ve elastik bir hamur elde edene kadar yoğurun.
• Hamur çok kuruysa, bir miktar daha su ekleyebilirsiniz. Yoğurma işlemi, hamurun esnek olmasını sağlayacaktır. Hamuru yaklaşık 8-10 dakika yoğurun.

3. İlk Mayalanma

• Yoğurduğunuz hamuru hafif yağlanmış bir kaba koyun ve üstünü temiz bir bezle kapatarak oda sıcaklığında 1-1,5 saat mayalanmaya bırakın. Hamur bu süreçte iki katına çıkmalıdır.

4. Hamurun Şekillendirilmesi (Örgü Yapma)

• Mayalanan hamuru hafifçe yoğurup havasını alın ve hamuru 3 veya 6 eşit parçaya bölün (örgü sayısına göre).
• Her bir hamur parçasını uzun şeritler halinde yuvarlayın. Şeritleri yan yana yerleştirin ve örmeye başlayın.
• Eğer 3 şerit yapıyorsanız, basit bir saç örgüsü yapar gibi örün. 6 şerit yapıyorsanız, ikiye ayırıp her iki kısmı farklı yönlerde örgüleyebilirsiniz.

5. İkinci Mayalanma

• Ördüğünüz challah hamurunu fırın tepsisine yerleştirin ve üzerini nemli bir bezle örterek yaklaşık 30 dakika daha mayalanmaya bırakın.

6. Yumurta ile Kaplama ve Pişirme

• Challah’ın üzerine fırçayla yumurta sarısı sürün. İsteğe bağlı olarak susam veya çörek otu serpebilirsiniz.
• Önceden ısıtılmış 180°C fırında challah’ı 25-30 dakika boyunca pişirin. Ekmek altın rengi aldığında ve kabuğu parlak olduğunda pişmiş demektir.

Püf Noktaları:

• Örgü şekli: Örgü yaparken şeritlerin çok sıkı olmamasına dikkat edin, aksi takdirde hamur yeterince kabarmaz.
• Yumurta kaplaması: Challah’ın parlak görünmesini sağlamak için yumurta sarısını her yerine eşit şekilde sürmeye özen gösterin.
• Fırının sıcaklığı: Fırını önceden yeterince ısıtın, çünkü challah yüksek sıcaklıkta pişirilmelidir. Fırın yeterince sıcak olmazsa ekmek istediğiniz kadar kabarmaz.

Challah Hakkında Merak Edilenler

Challah Ne Kadar Süre Taze Kalır?

Challah, taze tüketildiğinde en lezzetli olan ekmek türlerindendir. Fırından çıktıktan sonra 1-2 gün boyunca yumuşak kalabilir. Eğer uzun süre saklamak isterseniz, dilimleyip dondurabilirsiniz ve ihtiyaç duyduğunuzda tekrar ısıtabilirsiniz.

Challah Neden Örgülü Yapılır?

Challah’ın örgülü şekli, birlikteliği, sevgiyi ve toplum içinde bir araya gelmeyi simgeler. Ayrıca Şabat günlerinde iki challah ekmeğinin sunulması, Yahudilerin çölde man ile beslendiği dönemi anımsatır.

Challah Tatlı mı Yoksa Tuzlu mu?

Challah genellikle hafif tatlımsı bir ekmektir, ancak tatlılık oranı kullanılan şeker veya bal miktarına bağlıdır. Bazı challah tariflerinde daha fazla şeker kullanılarak ekmek tatlı hale getirilebilir.

Challah Süt Ürünleri İçerir mi?

Challah, Yahudi dini kurallarına (kaşrut) uygun olarak genellikle süt ürünü içermez (parve). Bu sayede hem et hem de süt ürünleri içeren yemeklerle birlikte tüketilebilir.

Challah, zengin malzemeleri ve örgülü yapısı ile hem görsel olarak etkileyici hem de lezzetli bir ekmek türüdür. Şabat günlerinin ve Yahudi bayramlarının vazgeçilmezi olan bu ekmek, dışının parlak ve altın rengi kabuğuyla dikkat çekerken, içinin yumuşak dokusuyla sofralara keyif katar. Evde yapılan challah, hem geleneksel tatları evinize getirir hem de örgü yapmak gibi keyifli bir deneyim sunar.