Yaban Mersini veya Blueberry nedir? Faydaları nelerdir?
Yaban mersini (Vaccinium corymbosum), dünyada en çok araştırılan ve en çok övgü alan meyvelerden biridir. Antioksidan kapasitesi son derece yüksektir ve bu özelliğiyle beyin sağlığını korur, yaşlanma sürecini yavaşlatır ve kronik hastalıklara karşı koruyucu rol oynar.
Yaban Mersini Nedir?
Yaban mersini, fundagiller (Ericaceae) ailesine ait bir orman meyvesidir. Mavi-mor renkli, küçük taneli ve hafif ekşi-tatlı aromalı bir meyvedir. Türkiye’de özellikle Karadeniz Bölgesi'nde “likapa” veya “çoban üzümü” olarak da bilinir. Yabani ve kültür türleri olmak üzere iki farklı tipi yaygındır.
Yaban Mersininin Besin Değeri (100 gram)
-
Kalori: 57 kcal
-
Karbonhidrat: 14.5 g
-
Lif: 2.4 g
-
Protein: 0.7 g
-
C vitamini: %24 Günlük Değer
-
K vitamini: %36
-
Manganez: %25
-
Antioksidanlar: Antosiyanin, flavonoid, quercetin, resveratrol
Yaban Mersininin Faydaları Nelerdir?
Beyin Fonksiyonlarını Güçlendirir
Yaban mersini, antosiyanin ve flavonoidler sayesinde nöroprotektif (beyin hücrelerini koruyucu) etki gösterir. Hafıza kaybını geciktirir, bilişsel işlevleri artırır ve Alzheimer riskini azaltabilir.
Antioksidan Bombasıdır
ORAC (Oksijen Radikali Emilme Kapasitesi) puanı en yüksek meyvelerden biridir. Bu özelliği sayesinde hücre hasarına yol açan serbest radikallerle savaşır.
Yaşlanma Sürecini Yavaşlatır
Ciltte kolajen üretimini destekleyen C vitamini ve antioksidanlar sayesinde cildin esnekliğini artırır, kırışıklık oluşumunu geciktirir.
Kalp ve Damar Sağlığını Korur
Kolesterolü dengeler, kan damarlarının elastikiyetini artırır ve hipertansiyon riskini azaltır. Düzenli tüketim kalp krizi riskini %15’e kadar düşürebilir.
Sindirimi Destekler
Lif içeriği bağırsak hareketlerini düzenler. Prebiyotik etkisiyle faydalı bağırsak bakterilerinin çoğalmasına katkıda bulunur.
Kan Şekerini Düzenler
Düşük glisemik indekse sahiptir. Diyabet hastalarında kan şekeri kontrolünü kolaylaştırır ve insülin duyarlılığını artırabilir.
Göz Sağlığını Destekler
Antosiyaninler, göz retinasını güçlendirir, gece görme yetisini artırır ve göz yorgunluğunu azaltır.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
C vitamini ile birlikte polifenoller, vücut savunma sistemini güçlendirir. Özellikle mevsimsel grip ve soğuk algınlığına karşı koruyucu etkisi vardır.
Yaban Mersininin Tarihçesi
Yaban mersini, Kuzey Amerika yerlileri tarafından binlerce yıldır ilaç niyetine kullanılmaktadır. Avrupa’da 16. yüzyılda keşfedilmiş, II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz pilotların gece görüşünü artırdığına inanılarak askerlere verilmiştir. Türkiye’de özellikle son 20 yılda ticari üretimi artmıştır.
Yaban Mersini Nasıl Tüketilir?
-
Taze olarak atıştırmalık şeklinde
-
Yoğurt, müsli ve yulafla birlikte
-
Smoothie ve meyve sularında
-
Reçel, marmelat ve komposto olarak
-
Kurutulmuş biçimde enerji atıştırmalığı olarak
-
Dondurmalarda, tartlarda ve keklerde
Not: Aşırı tüketildiğinde hafif mide asidini artırabilir. Kan sulandırıcı kullananların dikkatli tüketmesi önerilir.
Yaban Mersini Hakkında Merak Edilenler
Çocuklar yaban mersini yiyebilir mi?
Evet, antioksidan ve lif içeriği nedeniyle çocuklar için faydalıdır. Ancak 1 yaş altı bebeklerde dikkatli olunmalıdır.
Günde ne kadar tüketilmeli?
Ortalama olarak 1 küçük kase (yaklaşık 100-150 gram) idealdir.
Taze mi yoksa kurutulmuş mu daha faydalı?
Taze tüketim antioksidan açısından daha zengindir ancak kurutulmuş formu da konsantre fayda sunar. Şeker ilavesiz olanlar tercih edilmelidir.
Yaban Mersini Sözlüğü
-
Antosiyanin – Mavi-mor rengini veren güçlü antioksidan
-
ORAC Puanı – Antioksidan kapasiteyi ölçen sistem
-
Flavonoid – Bitkisel polifenol, hücre koruyucu
-
Nöroprotektif – Sinir sistemini koruyucu etki
-
Prebiyotik – Bağırsak florasını destekleyen lif yapısı
-
Düşük Glisemik İndeks – Kan şekerini dengede tutma özelliği
-
C vitamini – Bağışıklık ve cilt sağlığına katkı
-
Likapa – Yaban mersininin Karadeniz yöresindeki adı
-
Polifenoller – Bitkilerdeki koruyucu fitokimyasallar
-
Resveratrol – Yaşlanma karşıtı doğal bileşik