Temettü ne demek? Temettü nedir?
Temettü, bir şirketin elde ettiği kârdan hissedarlarına dağıttığı payı ifade eden bir terimdir. Temettü, genellikle borsaya kote olan anonim şirketlerde görülen bir uygulamadır ve yatırımcıların şirket kârına ortak olmalarını sağlar. Bu yazıda temettü kavramını detaylı bir şekilde ele alacağız, tarihsel sürecinden kullanım alanlarına kadar geniş bir bakış sunacağız.
Temettünün Kökeni ve Tanımı
Temettü Kelimesinin Kökeni
Temettü kelimesi, Arapça kökenli bir kelime olup, "tamattu" kökünden türemiştir ve kazanç, getiri, fayda anlamlarını taşır. Temettü, Osmanlı döneminde de kullanılan ve kâr paylaşımını ifade eden bir terimdir.
Temettü Tanımı (TDK)
Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre temettü, "bir anonim şirketin kârından hissedarlara dağıtılan pay" anlamına gelir. Bu dağıtım, şirketin faaliyetleri sonucunda elde ettiği net kâr üzerinden yapılır ve genellikle yıllık olarak gerçekleşir.
Temettü Nasıl Dağıtılır?
Temettü dağıtımı, şirketlerin yıllık kârlarından hissedarlarına pay verme işlemidir. Şirket yönetim kurulu, yıllık kârın ne kadarının temettü olarak dağıtılacağına karar verir. Temettü dağıtımı şu şekillerde gerçekleşebilir:
- Nakit Temettü: Şirketler genellikle kâr paylarını nakit olarak dağıtır. Bu, yatırımcıların hesaplarına direkt para girişi şeklinde olur.
- Bedelsiz Temettü: Şirket, nakit yerine hissedarlarına ek hisse dağıtarak temettü verebilir. Bu durumda hissedarların sahip olduğu hisse sayısı artar.
Temettü Dağıtım Süreci
- Yıllık Kârın Hesaplanması: Şirketler yıl boyunca elde ettikleri kârı hesaplar ve vergi, maliyet gibi giderler çıkarıldıktan sonra net kâr ortaya çıkar.
- Temettü Oranının Belirlenmesi: Yönetim kurulu, bu kârdan ne kadarının temettü olarak dağıtılacağına karar verir. Kârın tamamı dağıtılabileceği gibi, bir kısmı da şirketin büyümesine katkı sağlamak amacıyla yedek akçeye ayrılabilir.
- Temettü Dağıtım Tarihi: Yönetim kurulu tarafından belirlenen tarihlerde temettü dağıtımı yapılır. Bu tarihler genellikle şirketin genel kurul toplantısında karara bağlanır.
Temettü Türleri Nelerdir?
Temettü dağıtım şekilleri farklı olabilir ve bu şekillerin her biri yatırımcılar için farklı stratejik sonuçlar doğurabilir.
Nakit Temettü
Bu en yaygın temettü türüdür ve hissedarlar, şirketin kârından paylarını nakit olarak alır. Örneğin, bir yatırımcı 100 adet hisseye sahipse ve hisse başına 1 TL temettü ödemesi yapılırsa, bu yatırımcı 100 TL nakit temettü alır.
Bedelsiz Temettü
Şirketler, kârlarını yatırımcılara nakit olarak dağıtmak yerine, yatırımcıların sahip olduğu hisse sayısını artırarak temettü verebilir. Bu durumda hissedarların şirket üzerindeki sahiplik oranı değişmez, ancak elde tuttukları hisse adedi artar.
Hisse Geri Alımı
Temettü ödemelerinin bir alternatifi de hisse geri alımlarıdır. Şirket, borsadaki kendi hisselerini geri alarak dolaşımdaki hisse sayısını azaltabilir. Bu da hisse başına kazancın artmasına neden olur.
Temettü Yatırımcılığı Nedir?
Uzun Vadeli Yatırım Stratejisi
Temettü yatırımcılığı, özellikle uzun vadede gelir elde etmeyi amaçlayan yatırımcılar arasında popülerdir. Bu yatırımcılar, yüksek temettü verimi sağlayan şirketlerin hisselerini satın alarak, düzenli gelir akışı oluştururlar. Temettü, bu yatırımcılar için pasif bir gelir kaynağıdır.
Bir örnekle açıklamak gerekirse:
- A yatırımcısı, her yıl düzenli olarak yüksek temettü ödeyen bir şirketin hisselerini satın alır.
- Bu yatırımcı, temettü ödemelerini yeni hisseler almak için kullanabilir ve böylece hisse adedini artırarak bileşik getiri elde edebilir.
Temettü Örnek Cümleler
- "Bu yıl şirketin kârı yüksek olduğu için hissedarlara rekor düzeyde temettü dağıtılması bekleniyor."
- "Temettü yatırımcılığı, uzun vadede düzenli pasif gelir elde etmek isteyenler için ideal bir stratejidir."
Temettü Dağıtımının Şirketler Üzerindeki Etkisi
Şirketlerin Temettü Politikaları
Şirketler, temettü dağıtım politikalarını belirlerken birkaç faktörü göz önünde bulundururlar:
- Kâr Marjı: Şirketin kârlılığı, dağıtılacak temettünün miktarını belirler. Yüksek kârlı şirketler daha fazla temettü dağıtabilir.
- Büyüme Planları: Şirketler, kârlarının tamamını dağıtmak yerine, büyümeyi finanse etmek için bir kısmını elde tutmayı tercih edebilirler.
- Yatırımcı Beklentileri: Hissedarlar, düzenli ve istikrarlı bir temettü ödemesi beklentisi içindedir. Şirketler, bu beklentiyi karşılamak için düzenli temettü politikası izlerler.
Temettü ve Hisse Değerlemesi
Bir şirketin düzenli olarak yüksek temettü ödemesi, genellikle hisse fiyatının istikrarını destekler. Yatırımcılar, düzenli kâr dağıtan şirketlere daha fazla güven duyabilir ve bu da şirketin hisse fiyatında artışa neden olabilir.
Temettü Ödemelerinin Vergilendirilmesi
Türkiye'de temettü ödemeleri, stopaj adı verilen bir vergi kesintisine tabidir. Temettü gelirleri üzerinden %10 oranında stopaj uygulanır. Bu vergi, hissedarların temettü gelirleri üzerinden devlete ödedikleri vergiyi ifade eder. Vergi düzenlemeleri, temettü ödemelerinin net gelir üzerindeki etkisini azaltabilir, bu nedenle yatırımcıların vergi planlaması yapmaları önemlidir.
Diğer Dillerde Temettü Kelimesi
- İngilizce: Dividend
- Almanca: Dividende
- İspanyolca: Dividendo
- Arapça: توزيع الأرباح (Tewzi'u al-arbah)
- Rusça: Дивиденд (Dividend)
- İtalyanca: Dividendo
- Flemenkçe: Dividend
- Çince: 股息 (Gǔxī)
Temettü, şirketlerin kârlarını hissedarları ile paylaşmasının en yaygın yollarından biridir. Hem nakit hem de hisse şeklinde dağıtılabilen temettü, uzun vadeli yatırımcılar için önemli bir gelir kaynağıdır. Temettü yatırımcılığı, düzenli gelir elde etmek isteyenler için stratejik bir tercih olabilir ve yatırımcıların portföylerine değer katar. Ancak, temettü yatırımı yaparken şirketlerin temettü politikalarını, kârlılıklarını ve gelecekteki büyüme potansiyellerini göz önünde bulundurmak önemlidir.
TDK'ya Göre Temettü Tanımı
TDK, temettüyü "bir anonim şirketin kârından hissedarlara dağıtılan pay" olarak tanımlar. Bu tanım, temettünün kâr paylaşımına dayandığını ve hissedarlar için önemli bir getiri aracı olduğunu vurgular.
Temettü kavramı, hisse senedi yatırımları ve şirketlerin finansal performansları ile yakından ilgilidir. Hem yeni yatırımcılar hem de deneyimli yatırımcılar için temettü ödemeleri, portföyde önemli bir rol oynayabilir ve finansal hedeflerin gerçekleştirilmesine yardımcı olabilir.