Orkidenin bakımı nasıl yapılmalı?
Orkide (Orchidaceae), çiçekli bitkiler arasında en geniş tür çeşitliliğine sahip bitki familyalarından biridir. Estetik görünümü, uzun ömürlü çiçekleri ve zarafetiyle iç mekân süs bitkileri arasında çok tercih edilen orkideler, doğru bakım uygulanmadığında ne yazık ki çiçeklerini dökebilir veya ölebilir. Bu makalede orkide bakımının tüm detaylarına yer verilecektir.
Orkide Nedir? Kısaca Tanımı ve Tarihçesi
Orkide, dünya genelinde 25.000’den fazla doğal türü ve 100.000’in üzerinde melez çeşidi bulunan geniş bir bitki ailesidir. Tropikal bölgelerde doğal olarak yetişse de, uygun ortam sağlandığında hemen her coğrafyada yaşatılabilir.
Tarihsel Süreç
Orkidelerin ilk olarak Asya medeniyetlerinde tıbbi ve estetik amaçla kullanıldığı bilinmektedir. Antik Çin yazmalarında orkidenin sağlıklı yaşam sembolü olduğu aktarılır. Avrupa’da ise 18. yüzyılda aristokrat sınıfın ilgisini çeken bu bitkiler, sera teknolojisiyle birlikte yaygınlaşmıştır.
Orkide Bakımı Nasıl Yapılmalı?
Orkide bakımı birkaç temel faktörün dikkatli şekilde yönetilmesini gerektirir: ışık, sulama, sıcaklık, nem, gübreleme ve saksı değişimi.
Orkidenin Işık İhtiyacı
Orkide yarı gölgeli ortamları sever. Direkt güneş ışığı çiçeklerine ve yapraklarına zarar verebilir. En ideal ortam, doğuya veya kuzeye bakan pencere kenarlarıdır.
Doğal Işık Miktarı
-
Günde 6-8 saat filtrelenmiş ışık yeterlidir.
-
Yapraklar sararıyorsa fazla, koyu yeşilse yetersiz ışık alıyor olabilir.
Orkidenin Sulama Tekniği
Orkide sulaması en hassas konulardan biridir. Aşırı sulama, kök çürümesine yol açar. Sulama aralığı, ortam sıcaklığına göre değişkenlik gösterir.
Orkide Ne Sıklıkla Sulanmalı?
-
Genellikle haftada 1 kez yeterlidir.
-
Toprağın tamamen kurumasına izin verilmeden, hafif nemliyken sulanmalıdır.
Orkide Sulama Yöntemi
-
Oda sıcaklığında, klorsuz su kullanılmalıdır.
-
Saksı tabağında su birikmemelidir.
Sıcaklık ve Nem
Orkideler ılıman iklimi sever.
İdeal Sıcaklık
-
Gündüz: 20–25°C
-
Gece: 15–18°C
Nem Oranı
-
%50–70 arasında nem seviyesi idealdir.
-
Kuru ortamlarda nemlendirici veya su dolu tepsi kullanılabilir.
Orkide Gübreleme
Orkideler özel orkide gübresiyle beslenmelidir.
Orkide Hangi Sıklıkla Gübrelenmeli?
-
İlkbahar ve yaz aylarında 15 günde bir.
-
Sonbahar ve kış aylarında ayda bir kez.
Orkidenin Saksı ve Toprak Seçimi
Orkideler, özel orkide toprağında (genellikle çam kabuğu bazlı) ve hava geçiren şeffaf saksılarda yetiştirilmelidir.
H3: Saksı Değişimi Ne Zaman Yapılır?
-
2 yılda bir, çiçeklenme dönemi sonrasında yapılmalıdır.
-
Köklerin saksıyı doldurması veya toprak yapısının bozulması durumunda erken değişim yapılabilir.
Orkide Çiçek Açmıyor, Neden?
Orkide çiçek açmıyorsa şu nedenler göz önünde bulundurulmalıdır:
-
Yetersiz ışık
-
Aşırı sulama
-
Hatalı gübreleme
-
Düşük nem oranı
-
Uygunsuz sıcaklık
En Çok Yetiştirilen Orkide Türleri
-
Phalaenopsis (Kelebek orkide): Ev ortamında en çok tercih edilen türdür.
-
Dendrobium: Daha serin ortamları sever.
-
Cattleya: Gösterişli çiçeklere sahiptir.
-
Oncidium: İnce yapraklı ve çok çiçekli türdür.
Orkide Bakımıyla İlgili Sık Sorulan Sorular
Orkide neden yaprak döker?
Yanlış sulama ve ani sıcaklık değişimleri sebep olabilir.
Orkide çiçekleri döküldükten sonra ne yapılmalı?
Sapı 1 cm yukarıdan kesilerek dinlenme sürecine alınmalı.
Orkideyi nasıl canlandırabilirim?
Kökleri kontrol edip çürükleri kesip, nem ve ışık koşullarını optimize ederek.
Orkide Sözlüğü
-
Phalaenopsis: En yaygın ev orkidesi türü
-
Epifit: Ağaç gövdelerinde yaşayan bitki türü
-
Pseudobulb: Su ve besin depo eden sahte yumru
-
Çam kabuğu: Orkide toprağı için kullanılan doğal materyal
-
Şeffaf saksı: Kök fotosentezi için kullanılan özel saksı
-
Çiçek sapı: Çiçeklerin çıktığı ana dal
-
Gölgeleme perdesi: Direkt güneşten korunmak için kullanılan örtü
-
Dormansi: Bitkinin dinlenme dönemi
-
Spagnum yosunu: Nem tutucu özel orkide malzemesi
-
Kök çürüklüğü: Aşırı sulama sonucu oluşan hastalık