Oligopolleşmek ne demek? Oligopolleşmek kelimesinin anlamı nedir?
Oligopolleşmek, Türkçede azelleşmek anlamında kullanılan bir fiildir. Bu kelime, ekonomide ve piyasa yapısında az sayıda büyük oyuncunun hakimiyet kurmasını ifade eden "oligopol" kavramından türetilmiştir.
Ekonomik bir terim olan "oligopol", az sayıda firmanın bir piyasada belirleyici rol oynadığı bir durumu tanımlar. "Oligopolleşmek" ise bu yapının oluşma sürecini ifade eder ve genellikle piyasanın belirli firmaların kontrolü altına girerek rekabetin azalmasını eleştiren bir bağlamda kullanılır.
Oligopolleşmek kelimesinin kökeni
"Oligopolleşmek" kelimesi, **Yunanca kökenli bir terim olan "oligopol"**den türetilmiştir.
- Oligos: Az, sınırlı anlamına gelir.
- Pollein: Satmak anlamını taşır.
Bu iki kelimenin birleşimi olan oligopol, ekonomi terminolojisinde "az sayıda satıcı" anlamında kullanılır. Türkçeye ekonomik bir terim olarak giren bu sözcük, "-leşmek" ekiyle bir fiil hâline getirilerek bir süreci ifade eder.
Oligopolleşmek kelimesinin kullanım alanları
Oligopolleşmek kelimesi, özellikle şu alanlarda kullanılmaktadır:
-
Ekonomi ve Piyasa Analizleri:
Belirli bir sektörün birkaç büyük şirket tarafından kontrol edilmesi sürecini tanımlar.
Örnek: Telekomünikasyon sektörü, giderek oligopolleşiyor; küçük şirketler piyasada tutunamıyor. -
Sosyal ve Politik Eleştiriler:
Az sayıda güçlü grubun bir alan üzerinde hakimiyet kurmasını ifade etmek için kullanılır.
Örnek: Medya sektöründe oligopolleşmek, tarafsız haber almayı zorlaştırıyor. -
Günlük Dil ve Eleştiri:
Bir durumun veya piyasanın rekabetten uzaklaşıp tekelci bir yapıya kaymasını eleştirmek için mecazi anlamda da kullanılabilir.
Örnek: Yerel pazarlar kayboluyor, büyük zincir marketler her yeri oligopolleştiriyor.
Oligopolleşmek kelimesinin Türk Dil Kurumu'na göre anlamı
Türk Dil Kurumu (TDK), "oligopolleşmek" kelimesini şu şekilde tanımlar:
Oligopolleşmek (fiil): Azelleşmek.
TDK’nın tanımında yer alan "azelleşmek" kelimesi, bir piyasa veya durumun az sayıda kişi veya kuruluş tarafından kontrol edilmeye başlamasını ifade eder.
Oligopolleşmek kelimesinin farklı dillerdeki karşılığı
Kelime, ekonomik bir terim olduğu için diğer dillerde benzer şekilde ifade edilir:
- İngilizce: To oligopolize
- Fransızca: Oligopoliser
- Almanca: Oligopolisieren
- İspanyolca: Oligopolizar
Bu kelimeler, genellikle ekonomide aynı süreci ifade eder ve uluslararası terminolojide ortak bir kavramdır.
"Oligopolleşmek", ekonomik ve sosyal alanlarda az sayıda aktörün hakimiyet kurmasını tanımlayan önemli bir terimdir. Giderek küreselleşen dünyada, rekabetin azalması ve tekelleşmeye benzer yapıların artması, bu kavramın sıklıkla tartışılmasına yol açmıştır. Bu kelime, hem teknik bir terim hem de sosyal eleştirinin bir aracı olarak Türkçeye katkıda bulunmaktadır.
Rekabetin önemini vurgulayan ve piyasa dinamiklerini anlamaya yardımcı olan "oligopolleşmek", yalnızca ekonomik bir süreç değil, aynı zamanda toplumsal dengeleri etkileyen bir kavramdır.