Oligomenore nedir? Seyrek adet görmenin nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kadınlarda adet döngüsünün düzenli olması, üreme sağlığının önemli bir göstergesidir. Bu döngüdeki sapmalar hormonal, yapısal ya da çevresel pek çok nedenle ortaya çıkabilir. Oligomenore, yani seyrek adet görme, kadınlarda adet döngüsünün 35 gün ve üzerinde seyretmesi durumudur. Bazı durumlarda normal bir varyant olabilirken, bazı hastalıkların da erken habercisi olabilir.

Oligomenore Nedir?

Oligomenore, tıbbi olarak adet döngüsünün normalden daha seyrek hale gelmesi anlamına gelir. Normal bir adet döngüsü 21 ila 35 gün arasında seyrederken, oligomenorede bu süre 35 gün ile 90 gün arasında olabilir. Kadın yılda 6–8 defadan az adet görüyorsa bu durum oligomenore olarak sınıflandırılır.

Oligomenore Belirtileri Nelerdir?

• Adetlerin seyrekleşmesi (35 günden uzun döngüler)

• Adet miktarında azalma

• Yumurtlama problemleri

• Adet öncesi belirtilerde düzensizlik

• Bazı hastalarda tüylenme, akne, kilo artışı

• Gebe kalmada zorluk (anovülasyon)

Oligomenorenin Nedenleri Nelerdir?

Oligomenore pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bunlar hormonal, genetik, yapısal veya yaşam tarzı ile ilişkili olabilir.

Polikistik Over Sendromu (PCOS)

• En sık görülen nedenlerden biridir

• Yumurtlamanın seyrek olması veya olmaması adetleri geciktirir

Aşırı Zayıflık veya Anoreksiya

• Vücut yağ oranı çok düşük olduğunda östrojen üretimi düşer

• Adet döngüsü baskılanır

Yoğun Egzersiz ve Spor

• Özellikle sporcularda hipotalamus üzerinden adet baskılanabilir

Tiroid Bozuklukları

• Hipotiroidi veya hipertiroidi adet düzensizliğine neden olabilir

Hiperprolaktinemi

• Prolaktin hormonunun aşırı salgılanması yumurtlamayı etkileyebilir

Menopoz Öncesi Dönem (Perimenopoz)

• Adet döngüsünde önce seyrekleşme, sonra durma görülür

Doğum Kontrol Yöntemleri

• Özellikle hormonlu spiraller veya bazı doğum kontrol hapları seyrek adetle sonuçlanabilir

Stres ve Psikolojik Nedenler

• Hipotalamus üzerinden hormonal denge bozulabilir

Oligomenore Tanı Yöntemleri

Tanı koyabilmek için öncelikle adet öyküsü dikkatli şekilde değerlendirilir.

Tanıda Kullanılan Başlıca Yöntemler

• Menstrüel öykü: Adet aralıkları, süresi, şiddeti

• Hormon testleri: FSH, LH, Estradiol, Prolaktin, TSH

• Transvajinal ultrasonografi: Yumurtalık yapısı, folikül durumu

• Pelvik muayene: Anatomik anormallikler için

• Gebelik testi: Gecikme varlığında mutlaka dışlanmalıdır

Oligomenore Tedavi Yöntemleri

Tedavi yaklaşımı, altta yatan nedene bağlı olarak planlanır.

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

• Sağlıklı kilo aralığında kalmak

• Egzersizi dengelemek (ne az ne fazla)

• Uyku ve stres yönetimi

• Dengeli beslenme

Hormon Tedavileri

• Doğum kontrol hapları: Adetleri düzene sokar

• Progestin tedavisi: Rahim iç zarının düzenli olarak dökülmesini sağlar

• Metformin: Özellikle PCOS’lu hastalarda kullanılır

Altta Yatan Hastalığın Tedavisi

• Tiroid hormon replasmanı (hipotiroidi varsa)

• Dopamin agonistleri (prolaktin yüksekliğinde)

• Yumurtlama tedavisi (infertilite varsa)

Oligomenore ile Yaşamak: Etkileri ve İzlem

Oligomenore, doğrudan hayatı tehdit etmez; ancak uzun vadede şu sonuçlara yol açabilir:

• İnfertilite: Yumurtlama azlığı nedeniyle

• Endometriyal hiperplazi: Adet görülmeyen uzun sürelerde rahim iç tabakası anormal şekilde kalınlaşabilir

• Osteoporoz riski: Östrojen eksikliğine bağlı

• Psikolojik etkiler: Belirsizlik ve kaygı

Düzenli takip, bu komplikasyonları önlemenin temelidir.

Oligomenore Sözlüğü

1. Oligomenore: Seyrek adet görme durumu

2. Anovülasyon: Yumurtlamanın olmaması

3. PCOS: Polikistik over sendromu

4. FSH: Folikül uyarıcı hormon

5. TSH: Tiroid uyarıcı hormon

6. Metformin: İnsülin direnci tedavisinde kullanılan ilaç

7. Prolaktin: Süt üretimini kontrol eden hormon

8. Perimenopoz: Menopoz öncesi geçiş dönemi

9. Endometriyal Hiperplazi: Rahim iç zarının anormal kalınlaşması

10. Ultrasonografi: Vücut iç yapılarını görüntüleme yöntemi

Oligomenore Konu Testi

1. Oligomenore nedir?
A) Sık adet görme
B) Seyrek adet görme
C) Adet kanaması olmaması
D) Aşırı adet kanaması
Cevap: B

2. Oligomenore için adet aralığı kaç günden uzunsa tanı konur?
A) 21 gün
B) 28 gün
C) 35 gün
D) 90 gün
Cevap: C

3. Yılda kaçdan az adet görmek oligomenore sayılır?
A) 12
B) 10
C) 8
D) 6
Cevap: D

4. Oligomenorenin en sık nedeni nedir?
A) Anemi
B) PCOS
C) Vajinal enfeksiyon
D) Hipertansiyon
Cevap: B

5. Aşağıdakilerden hangisi hormonal neden değildir?
A) TSH bozukluğu
B) Hiperprolaktinemi
C) Menopoz
D) Vajinal mantar
Cevap: D

6. Oligomenorede hangi hormon genellikle baskındır?
A) Östrojen
B) Progesteron
C) Testosteron
D) Prolaktin
Cevap: C

7. Aşırı egzersiz sonucu oluşan adet düzensizliği ne türdür?
A) Hipermenore
B) Oligomenore
C) Amenore
D) Menometroraji
Cevap: B

8. Oligomenore tedavisinde en sık kullanılan ilaç nedir?
A) Antibiyotik
B) Doğum kontrol hapı
C) Vitamin C
D) İnsülin
Cevap: B

9. Metformin hangi durumda kullanılır?
A) Anemi
B) PCOS
C) Hipotiroidi
D) Menopoz
Cevap: B

10. Ultrasonografi ile hangi yapı incelenir?
A) Kalp
B) Rahim ve yumurtalık
C) Akciğer
D) Cilt
Cevap: B

11. Hangi hormon yumurtlamayı tetikler?
A) Prolaktin
B) LH
C) TSH
D) Kortizol
Cevap: B

12. Oligomenorede adetler nasıldır?
A) Daha sık
B) Daha uzun
C) Daha seyrek
D) Düzensiz ama sık
Cevap: C

13. Hangi test tiroid fonksiyonunu ölçer?
A) TSH
B) LH
C) HCG
D) CRP
Cevap: A

14. Oligomenore psikolojik etkiler yaratır mı?
A) Hayır
B) Evet
Cevap: B

15. Perimenopoz dönemi neyi ifade eder?
A) Doğum sonrası
B) Menopoz sonrası
C) Menopoz öncesi geçiş süreci
D) Ergenlik başlangıcı
Cevap: C

16. Hangi durum endometriyal hiperplazi riskini artırır?
A) Sık adet
B) Anovülasyon
C) Vitamin eksikliği
D) İnsülin direnci
Cevap: B

17. Prolaktin yüksekliği neden olur?
A) D vitamini fazlalığı
B) Emzirme
C) Yüksek östrojen
D) İyot eksikliği
Cevap: B

18. Oligomenore tanısı için ilk adım nedir?
A) Biyopsi
B) MR
C) Gebelik testi
D) EKG
Cevap: C

19. Aşağıdakilerden hangisi anovülasyon belirtisidir?
A) Aşırı tüylenme
B) Vajinal akıntı
C) Kaşıntı
D) Baş ağrısı
Cevap: A

20. Tiroid bozuklukları hangi tür adet düzensizliğine yol açabilir?
A) Oligomenore
B) Hipermenore
C) Menopoz
D) Disparoni
Cevap: A

Oligomenore, tek başına ciddi bir hastalık olmayabilir; ancak altında yatan nedenin doğru şekilde saptanması ve tedavi edilmesi çok önemlidir. Seyrek adet gören her kadının bu durumu göz ardı etmemesi, bir kadın doğum uzmanına başvurarak düzenli takibe alınması gereklidir. Özellikle çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda yumurtlama düzeninin bozulması üreme sağlığını doğrudan etkileyebilir.

Önemli Uyarı:
Bu makale sadece bilgilendirme amaçlıdır. Adet düzensizliği yaşayan kişilerin, durumun nedenini öğrenmek ve uygun tedavi planını oluşturmak için mutlaka bir uzman hekimden yardım almaları gerekmektedir. Kendi kendine teşhis ve tedavi önerilmez.