Konkordato nedir? Konkordatonun neden ilan edilir?

Konkordato, ekonomik zorluk içinde olan bir borçlunun, alacaklılarıyla yaptığı anlaşma yoluyla borçlarının yeniden yapılandırılması ve borçlarını ödeme sürecinin düzenlenmesini sağlayan yasal bir prosedürdür. Konkordato, borçluya iflas etmeden önce mali durumunu toparlaması için bir fırsat tanırken, alacaklıların da belirli bir ödeme planı çerçevesinde alacaklarını tahsil etmelerini sağlar. Türk hukukunda konkordato, İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir ve son yıllarda ekonomik kriz dönemlerinde sıkça gündeme gelmiştir.

Konkordatonun Amacı Nedir?

Konkordatonun temel amacı, ödeme güçlüğü çeken borçlunun mali durumunu toparlayarak iflasını önlemektir. Aynı zamanda bu süreçte alacaklıların da belirli bir miktarda ve belirlenen sürede alacaklarını tahsil edebilmesini sağlar. Konkordato, borçluya yeni bir ödeme planı ile borçlarını ödemesi için zaman tanırken, alacaklıların menfaatlerini de korumaya yönelik bir çözüm sunar.

Konkordato, borçlu şirketlerin yanı sıra bireyler tarafından da kullanılabilir. Borçlunun iflas etmeden önce mali yapısını güçlendirmesi ve ticari hayatını sürdürebilmesi amaçlanır.

Konkordato Türleri Nelerdir?

Konkordato, üç ana türde uygulanabilir:

1. Adi Konkordato: En yaygın konkordato türüdür. Borçlu, mali durumunun kötüye gitmesi nedeniyle alacaklılarına tüm borcunu ödeyemeyecek duruma gelir ve bir ödeme planı sunar. Bu ödeme planı alacaklıların onayına sunulur ve kabul edilirse, borçlu belirlenen süre içinde borçlarını ödemeye devam eder.

2. İflastan Sonra Konkordato: Bu tür konkordatoda, iflas etmiş olan bir borçlu, iflasın ardından alacaklılarla bir anlaşma yaparak borçlarını ödeme konusunda yeni bir düzenleme yapabilir. Bu süreç, iflasın ardından bir kurtarma girişimi olarak kabul edilir.

3. Sermaye Şirketleri ve Kooperatifler İçin Konkordato (Menkul ve Gayrimenkul Satış Konkordatosu): Sermaye şirketleri ve kooperatifler mali darboğaza girdiğinde, borçlarını ödeyemediğinde, konkordato talep edebilirler. Bu durumda borçlu, alacaklılarıyla anlaşarak mal varlığının bir kısmını satar ve borçlarının bir bölümünü bu şekilde öder.

Konkordato Süreci Nasıl İşler?

Konkordato süreci, belirli aşamaları olan bir yasal prosedürdür. Türkiye'de konkordato ilanı, İcra ve İflas Kanunu'nun 285. ve 308. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

1. Konkordato Talebi: Borçlu, konkordato ilan etmek için asliye ticaret mahkemesine başvurur. Başvuru dilekçesiyle birlikte, mali durumunu gösteren belgeler, borçlarının listesi ve alacaklılarıyla yapmayı planladığı ödeme planı sunulmalıdır. Borçlunun mali durumunu düzeltme niyeti olduğunu ve bunu gerçekleştirebileceğini kanıtlayan belgeler de talebe eklenmelidir.

2. Geçici Mühlet Kararı: Mahkeme, başvuruyu inceledikten sonra borçluya bir geçici mühlet verebilir. Bu süre içinde borçluya karşı hiçbir icra takibi yapılamaz ve haciz uygulanamaz. Bu süre genellikle üç aydır, ancak mahkeme gerek gördüğü takdirde bu süreyi iki ay daha uzatabilir.

3. Konkordato Komiseri Atanması: Mahkeme, borçlunun mali durumunu incelemek ve konkordato sürecini denetlemek üzere bir veya birkaç konkordato komiseri atar. Komiserler, borçlunun sunduğu ödeme planını değerlendirir ve borçlunun mali durumunu iyileştirme potansiyelini gözden geçirir.

4. Kesin Mühlet Kararı: Geçici mühlet süresi sonunda mahkeme, borçlunun sunduğu planın gerçekçi olduğuna kanaat getirirse, borçluya kesin mühlet verir. Bu süre, genellikle bir yıldır ve gerektiğinde altı ay daha uzatılabilir. Kesin mühlet süresi boyunca borçlunun mali durumu iyileştirilmeye çalışılır.

5. Alacaklılarla Anlaşma: Borçlu, konkordato süreci boyunca alacaklılarıyla bir anlaşma yapar. Bu anlaşma, alacaklıların çoğunluğunun onayını gerektirir. Eğer alacaklıların üçte ikisi borçlunun sunduğu plana onay verirse, bu anlaşma geçerli kabul edilir.

6. Mahkeme Onayı: Alacaklılarla yapılan anlaşma mahkemenin onayına sunulur. Mahkeme, konkordato anlaşmasını onaylar ve bu anlaşma tüm alacaklılar için bağlayıcı hale gelir. Bu süreçten sonra borçlu, belirlenen ödeme planı çerçevesinde borçlarını ödemeye başlar.

Konkordatonun Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları:

• İflasın Önlenmesi: Konkordato, borçlunun iflas etmeden önce mali durumunu düzeltmesine olanak tanır. Borçlu, ticari hayatına devam eder ve işletmesini kurtarabilir.
• Borçların Yapılandırılması: Borçlu, alacaklılarla anlaşarak borçlarını daha uzun vadeye yayabilir veya borçlarının bir kısmını silerek ödeme yükünü hafifletebilir.
• İcra Takiplerinin Durdurulması: Konkordato ilan edildiğinde, borçluya karşı icra takipleri ve haciz işlemleri durdurulur. Bu da borçlunun mali durumunu toparlaması için zaman kazandırır.

Dezavantajları:

• Zor ve Uzun Bir Süreç: Konkordato süreci, borçlu için zaman alıcı ve maliyetli olabilir. Sürecin başarılı olması için borçlunun mali durumu iyileştirme potansiyeline sahip olması gerekmektedir.
• Alacaklıların Güveni: Konkordato ilanı, alacaklılar nezdinde borçlunun mali gücüne olan güveni zedeleyebilir. Bu da borçlunun ileride yeni kredi veya ticari anlaşmalar yapmasını zorlaştırabilir.
• Mahkeme ve Komiser Denetimi: Konkordato süreci boyunca borçlu, mahkeme ve konkordato komiseri tarafından sürekli denetlenir. Bu da borçlu için ek yükümlülükler ve kısıtlamalar getirebilir.

Konkordato ile İflas Arasındaki Farklar

Konkordato, iflasın bir alternatifi olarak görülse de, bu iki süreç arasında önemli farklar vardır. İflas, borçlunun mal varlığının tasfiye edilmesi anlamına gelirken, konkordato borçlunun mali durumunu düzeltme amacı taşır. Konkordato ilan eden bir borçlu, işletmesini devam ettirebilir ve borçlarını belirli bir plan çerçevesinde ödeyebilirken, iflas eden bir borçlunun mal varlığı alacaklılar arasında paylaştırılır ve borçlu ticari faaliyetlerine son verir.

Türkiye’de Konkordato ve Son Yasal Düzenlemeler

Türkiye'de konkordato sistemi, 2018 yılında yapılan yasal düzenlemelerle güncellenmiştir. Bu değişikliklerin amacı, konkordato sürecinin daha hızlı, şeffaf ve etkin bir şekilde işlemesini sağlamaktır. 2018 yılında yaşanan ekonomik kriz döneminde birçok büyük ve küçük şirket konkordato talep etmiş ve bu süreç kamuoyunda geniş yankı bulmuştur. Yapılan yeni düzenlemelerle birlikte konkordato süreçlerinde komiserlerin denetimi artırılmış, süreler daha net hale getirilmiş ve alacaklıların hakları güçlendirilmiştir.

Konkordato, iflasın önüne geçmek ve borçlunun mali durumunu iyileştirmek için kullanılan önemli bir hukuki mekanizmadır. Doğru yönetildiğinde, borçluya yeni bir başlangıç yapma şansı tanır ve alacaklılar açısından da en az zararla sürecin tamamlanmasına yardımcı olur.