Geçme namert köprüsünden, ko aparsın su seni atasözünün açıklaması nedir?
"Geçme namert köprüsünden, ko aparsın su seni" atasözü, kişinin onurunu ve haysiyetini korumasının, zorluklara katlanarak yaşamasından daha önemli olduğunu ifade eder. Namerde, yani kötü huylu, alçak veya güvenilmez birine muhtaç olmaktansa, sıkıntı çekmenin daha onurlu bir davranış olduğuna işaret eder.
Atasözü, ahlaki ve manevi bir mesaj taşır: İnsan, onurunu ve karakterini korumak uğruna zorluklara göğüs germelidir. Namerde minnet etmenin, kişinin haysiyetini zedeleyebileceği, hatta yaptığı iyiliği başa kakma gibi hoş olmayan durumlara yol açabileceği belirtilir.
Atasözünün İç Yapısı ve Anlamı
Bu atasözünün iç yapısı, metaforlarla doludur ve derin bir anlam içerir:
- Namert Köprüsü: Namert, güvenilmez, alçak veya kötü niyetli insanları simgeler. Bu kişiler, yardımları karşılıksız yapmaz ve genellikle yardım ettikleri kişileri zor duruma düşürür.
- Ko Aparsın Su Seni: Bu ifade, zorluklara boyun eğmeyi ve namerde minnet etmektense bu zorluklara katlanmayı temsil eder.
Atasözü, bireyin onuru ve gururu ile hayatındaki sıkıntılar arasında bir tercih yapmasını önerir ve kişiyi onurlu bir yaşam sürmeye teşvik eder.
Geçme Namert Köprüsünden, Ko Aparsın Su Seni Atasözünün Tarihsel Süreci
Bu atasözü, Türk kültüründe onur ve haysiyet kavramlarının ne kadar önemli olduğunu yansıtan eski bir deyimdir. Tarih boyunca Türk toplumunda, insanların zor durumlarda bile karakterlerinden ödün vermemesi gerektiği vurgulanmıştır. Namertlik, özellikle Osmanlı toplumunda çok ağır bir eleştiri olarak kabul edilmiş ve bu tür bireylerle ilişkilerden kaçınılması gerektiği anlatılmıştır.
Dini ve Manevi Yönleri
Atasözünün dini yönü de oldukça belirgindir. İslam ahlakında, haksızlık yapan veya kötü niyetli kişilerle iş birliği yapmak hoş görülmez. Kur’an’da ve hadislerde, kişinin onurunu ve haysiyetini korumasının önemi sıklıkla vurgulanır. Bu bağlamda atasözü, İslami değerlere de uygun bir şekilde, bireyin ne pahasına olursa olsun kötü niyetli insanlara karşı mesafesini korumasını öğütler.
Günlük Hayatta Kullanımı
Bu atasözü, genellikle haksız kazanç sağlayan veya iyilik yaparken bunu bir çıkar ilişkisine dönüştüren kişilerden yardım almak istemeyen insanlar tarafından dile getirilir. Özellikle güvenilmez insanlarla iş yapmaktan kaçınılması gereken durumlarda kullanılır.
Örnek Cümleler:
- "Paraya ihtiyacın var ama o adamdan isteme. Geçme namert köprüsünden, ko aparsın su seni."
- "İyilik yaparken başa kakıyorsa, ondan uzak dur. Geçme namert köprüsünden, ko aparsın su seni derler."
Atasözünün TDK'daki Anlamı
Türk Dil Kurumu (TDK), bu atasözünü "namerde karşı minnet altında kalmaktansa sıkıntıya katlanmak daha iyidir" şeklinde tanımlar. Bu açıklama, atasözünün özündeki ahlaki duruşu ve onur kavramını açıkça ifade eder.
Benzer Atasözleri
- "Düşmez kalkmaz bir Allah."
- "Kendi düşen ağlamaz."
- "İyilik eden bulmaz, kötülük eden bulur."
Bu atasözleri de insan ilişkilerinde ahlaki duruşu ve dikkatli olmayı öğütler.
Atasözünün Diğer Dillere Çevirisi
- İngilizcesi: "Do not rely on the bridge of the untrustworthy; let the water carry you away instead."
- Almancası: "Überquere nicht die Brücke des Unzuverlässigen, lass das Wasser dich lieber mitreißen."
- İspanyolcası: "No cruces el puente del indigno; mejor que el agua te lleve."
- Arapçası: "لا تعبر جسر الشخص غير الجدير بالثقة، دع الماء يأخذك بدلاً من ذلك."
- Rusçası: "Не переходите мост нечестного человека, лучше пусть вода унесет вас."
- İtalyancası: "Non attraversare il ponte di chi è indegno, meglio lasciarti portare via dall'acqua."
- Çincesi: "别过不可信之人的桥，宁愿被水冲走。"
"Geçme namert köprüsünden, ko aparsın su seni" atasözü, onurlu bir yaşam sürmenin, sıkıntılara göğüs germek pahasına dahi olsa namerde muhtaç olmaktan daha değerli olduğunu anlatır. Bu atasözü, bireysel ve toplumsal ilişkilerde ahlaki bir rehber niteliğindedir. Zorluklar karşısında onur ve haysiyeti korumanın önemini dile getirir ve güvenilmez insanlarla iş birliği yapmanın sonuçlarına dikkat çeker. Bu anlamıyla, evrensel bir değeri olan atasözlerimizden biridir.