Bruksizm nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Yaygın olarak diş sıkma yahut diş gıcırdatma olarak da bilinen bruksizm, bireyin dişlerini sıkmasına, gıcırdatmasına ya da birbirine sürtmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Bruksizmden muzdarip kişiler, uyanık haldeyken bazı sorunlarla karşılaşabilir. Dişlerini bilinçsiz bir şekilde sıkmak veya gıcırdatmak, bu sorunlardan sadece birkaçıdır. Uyku bruksizmi normal koşullarda uyku ile ilgili bir hareket bozukluğu olarak nitelendirilir.
Uyku esnasında dişlerini sıkan ya da gıcırdatan kişilerde, horlama ve nefes alma gibi durumlarda duraklamalar yani uyku apnesi vb. gibi uyku bozukluklarına rastlanma olasılığının daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.
Hafif bruksizm vakaları ise herhangi bir tedavi olmaksızın iyileşebilir. Bunun yanı sıra bruksizm; kimi kişilerde çene bozukluklarına, dişlerin hasar görmesine, baş ağrılarına ve daha nice problemlere sebebiyet verebilecek kadar sık ve şiddetli olabilmektedir.
Kişinin uyku bruksizmine sahip (diş gıcırdatması) olduğunun farkına varması çeşitli belirtiler meydana gelene kadar zor olacağı için bruksizmin bulgu ve belirtilerini bilmek ve diş bakımını ihmal etmemek, bireyin ağız ve diş sağlığı için çok önemlidir.
Bruksizm, alt ve üst çenenin güçlü ve sıkça çarpışması ile karakterize bir durumdur. Bu durum, gün içinde veya geceleri olabilir ve genelde uyku sırasında daha belirgindir. Bruksizm, sıklıkla stres, öfke, kaygı veya depresyon gibi psikolojik nedenlerle ortaya çıkabilir. Ancak, bruksizm aynı zamanda dişlerin yanlış pozisyonu, diş etlerinin çekilmesi, dişler arasında boşlukların oluşması veya dişlerin çürüklüğü gibi fiziksel nedenlerle de ortaya çıkabilir.
Bruksizm, diş etlerinin zarar görmesine, dişlerin sıkışmasına, diş etlerinin ağrısına ve dişler arasındaki boşlukların artmasına neden olabilir. Ayrıca, bruksizm ağız kapaklarının kırılmasına ve yüzde deforme olmaya da neden olabilir. Bruksizm, ayrıca uyku apnesi ve diğer uyku problemlerine yol açabilir ve genel sağlık üzerinde olumsuz etkilere de neden olabilir.
Bruksizm tedavisinde, nedenlere göre değişik yöntemler kullanılabilir. Öncelikle, bruksizm nedenlerinin tespit edilmesi ve bu nedenlerin çözümlenmesi önerilir. Bu nedenler arasında stres ve kaygı gibi psikolojik nedenler olabilir, bu durumda psikolojik danışmanlık veya terapi gibi tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ayrıca, fiziksel nedenleri ortaya çıkarmak ve çözmek için diş hekimine danışılması önerilebilir. Diş hekimi, dişlerin doğru pozisyonuna getirilmesi, diş etlerinin onarılması veya yeniden yapılandırılması gibi tedavi yöntemleri kullanabilir.
Bruksizm için diğer tedavi yöntemleri de kullanılabilir. Bu yöntemler arasında, ağız kapaklarının koruyucu kaplamaları, ağız kapaklarının destekleyici aparatlar veya protezler gibi cihazlar
ve ağız kapaklarının rahatlatıcı spreyler ve jeller gibi topikal ürünler sayılabilir. Ayrıca, bruksizm ile ilgili belirtileri azaltmaya yardımcı olmak için özel yapılmış gecelik protezler de kullanılabilir. Bu protezler, dişlerin çarpışmasını önler ve bruksizm belirtilerinin azalmasına yardımcı olabilir.
Bruksizm tedavisinde, bir diş hekimi veya bir diş hekimine danışılarak yapılacak bir plan önerilebilir. Bu plan, nedenleri çözmeyi amaçlar ve bruksizm belirtilerinin azaltılmasını ve dişlerin zarar görmemesi için önleyici tedbirler alınmasını hedefler. Bruksizm ile ilgili belirtileriniz varsa veya endişe ettiğiniz bir durum olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuz veya diş hekiminiz ile görüşmeniz önerilir.