Ağız ağıza vermek ne demek? Ağız ağıza vermek deyiminin anlamı nedir?
"Ağız ağıza vermek" deyimi, iki kişinin birbirine çok yakın bir şekilde durarak, başkalarının duyamayacağı bir ses tonuyla konuşmalarını ifade eder. Deyim, samimiyeti ve gizliliği simgeler. Bu konuşma genellikle kişisel, özel veya gizli bilgilerin paylaşılmasını içerir.
Örnek Cümleler:
- Sınıf arkadaşları, sınavda çıkan sorular hakkında ağız ağıza vererek fikir alışverişinde bulunuyordu.
- Mahalledeki komşular, dedikodularını kimse duymasın diye ağız ağıza vermişti.
Deyimin iç yapısı ve anlam katmanları
Deyimde "ağız" kelimesi fiziksel bir yakınlığı ifade ederken, "vermek" fiili bir eylemi işaret eder. Bir araya gelerek yapılan konuşmanın özel ya da gizli olduğuna vurgu yapılır. Aynı zamanda bu deyim, samimiyet ve karşılıklı güven duygusunu da ima eder.
Tarihsel süreci
Türk dilinde ağız ve konuşmaya dair deyimler, iletişim kurmanın önemine işaret eden zengin bir geçmişe sahiptir. Bu deyimin tarihsel kaynağı tam olarak bilinmese de, halk kültüründe kullanılan ve günlük hayatta sıkça dile gelen bir ifade olduğu anlaşılmaktadır. Türk Dil Kurumu’nun (TDK) sözlüklerine girmesi ve "Derleme Sözlüğü" kaynaklarında yer alması, deyimin Anadolu ağızlarında da yaygın biçimde kullanıldığını gösterir.
Bölgesel kullanımlar
"Ağız ağıza vermek" deyimi, Türkiye’nin farklı bölgelerinde çeşitli anlam nüansları kazanmıştır.
Örneğin: Erciş (Van): "Çene yarıştırmak" anlamında kullanılır. Burada deyim, iki kişi arasında gerçekleşen yoğun ve bazen tartışmalı konuşmalara gönderme yapar.
Günlük hayatta kullanımı
Bu deyim, genellikle samimi bir şekilde yapılan özel konuşmaları tanımlamak için kullanılır. Örneğin, aile içinde ya da dostlar arasında sır niteliğinde konuşmalar için bu deyim tercih edilir. Ayrıca gizli toplantılar ya da planlar yaparken de mecazi anlamda kullanılabilir.
TDK'da ağız ağıza vermek deyiminin anlamı
Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre "ağız ağıza vermek", "iki kişinin birbirine pek yakın durarak başkalarının işitmeyeceği biçimde konuşması" olarak tanımlanır. TDK’da yer alan tanım, deyimin anlamını net bir şekilde ifade eder.
Deyimin manevi ve ahlaki yönü
"Ağız ağıza vermek" deyimi, insan ilişkilerindeki yakınlık ve güveni vurgular. Ancak, bu tür gizli konuşmalar, kimi zaman etik ve ahlaki sorgulamalara neden olabilir. Konuşmanın amacına göre olumlu ya da olumsuz anlamlar yüklenebilir.
Deyime benzer deyimler
- Kulak kulağa vermek: Birbirine yakın durarak fısıldamak.
- Çene çalmak: Sohbet etmek, konuşmak.
- Fısıltıyla konuşmak: Düşük sesle, başkalarının duymayacağı şekilde konuşmak.
"Ağız ağıza vermek" deyimi, Türkçe’nin zengin deyim hazinesinde iletişimi ve samimiyeti anlatan önemli bir ifadedir. Gündelik hayatta sıklıkla kullanılan bu deyim, güven, dostluk ve gizliliği temsil eder. Ancak, deyimin etik yönü, kullanılan bağlama göre değişiklik gösterebilir.
Deyimin diğer dillerdeki karşılıkları
- İngilizce: "Whispering closely" ya da "Speaking privately."
- Almanca: "Sich ins Ohr flüstern."
- Fransızca: "Parler voix basse."
- Arapça: "يتحدثان عن قرب (Yatahaddathan 'an qurb)."